Εκπαιδεύτηκα στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ) στην Εταιρεία Γνωσιακών και Συμπεριφοριστικών Σπουδών (ΕΓΣΣ) σε τετραετές πρόγραμμα σπουδών 2020-2024, σύμφωνα με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γνωσιακών Συμπεριφοριστικών Ψυχοθεραπειών (European Association for Behavioural and Cognitive Therapies – EABCT).

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία (ΓΣΘ), γνωστή και στα αγγλικά ως Cognitive Behavioral Therapy (CBT) είναι μια παγκοσμίως επιστημονικά αναγνωρισμένη μορφή ψυχοθεραπείας που έχει αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματική σε μεγάλο εύρος διαταραχών και συμπτωμάτων. Αναπτύχθηκε από τον Aaron T. Beck τη δεκαετία του ’60. Ο Beck διαπίστωσε ότι πολλές ψυχικές δυσκολίες, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, συνδέονται με αρνητικές, μη ρεαλιστικές σκέψεις και πεποιθήσεις. Η θεραπεία που δημιούργησε εστιάζει στο να αναγνωρίσει κανείς αυτά τα μοτίβα σκέψης και να τα αντικαταστήσει με πιο λειτουργικά.

Η βασική ιδέα της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής θεραπείας είναι ότι ο τρόπος που σκεφτόμαστε και νοηματοδοτούμε τις καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μας καθορίζει τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις και την συμπεριφορά μας. Για αυτό τον λόγο, ο καθένας μας αντιδρά διαφορετικά σε παρόμοια γεγονότα. Στόχος της θεραπείας είναι να βοηθήσει τον άνθρωπο να κατανοήσει και να αλλάξει τα δυσλειτουργικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς, που επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεσή του, τις σχέσεις του και την ποιότητα ζωής του.

Πώς λειτουργεί η ΓΣΘ;

Η ΓΣΘ είναι μια θεραπεία που λειτουργεί συνεργατικά. Ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος δουλεύουν μαζί σαν ομάδα, με στόχο την ψυχική ενδυνάμωση, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την εκμάθηση εργαλείων που ο θεραπευόμενος θα μπορεί να χρησιμοποιεί μόνος του μετά τη λήξη της θεραπείας. Η σχέση συνεργασίας προϋποθέτει τόσο τη συμφωνία στους στόχους όσο και τη δημιουργία ενός κλίματος ασφάλειας, αποδοχής και εμπιστοσύνης. Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να ακούει προσεκτικά και να κατανοεί τον θεραπευόμενο αλλά και να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία δίνοντας κατευθύνσεις, χωρίς να ασκεί κριτική ή να κάνει δικές του ερμηνείες.

Συγκεκριμένα, στη ΓΣΘ ο θεραπευόμενος εντοπίζει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις του για τον εαυτό και τους άλλους αλλά και τα δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς του. Έπειτα και αφού κατανοήσει από που προέρχονται και γιατί εμφανίζονται στο παρόν, ο θεραπευόμενος καλείται να μάθει νέους, πιο υγιείς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς αντικαθιστώντας τους παλιούς. Επιπλέον, εξασκείται σε πρακτικές τεχνικές, όπως τεχνικές χαλάρωσης, ημερολόγια σκέψεων, έκθεση σε φοβικές καταστάσεις και συμπεριφορικά πειράματα.

Γιατί να επιλέξετε τη ΓΣΘ;

Είναι μια πλήρως απαρτιωμένη και επιστημονικά αποδεδειγμένη για την αποτελεσματικότητά της θεραπεία σε ποικίλες ψυχολογικές διαταραχές και δυσκολίες. Είναι συγκεκριμένη και δομημένη, επιτρέποντας στον θεραπευόμενο να δει πρόοδο σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, στοχεύει στη εκμάθηση δεξιοτήτων αυτοβοήθειας, ώστε τα αποτελέσματα να διαρκούν μακροπρόθεσμα. Η ΓΣΘ εστιάζει κυρίως στο «εδώ και τώρα», διερευνώντας το αίτημα του θεραπευόμενου. Παράλληλα ανατρέχει στο παρελθόν για να κάνει τις απαραίτητες συνδέσεις και να κατανοηθούν οι δυσκολίες. Η συγκεκριμένη προσέγγιση δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε άτομα με διάγνωση ψυχικής διαταραχής· είναι χρήσιμη για κάθε άνθρωπο που θέλει να διαχειριστεί καλύτερα το άγχος, τις σκέψεις και τις συναισθηματικές του αντιδράσεις.

Η ΓΣΘ έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές δυσκολίες, όπως:

• Άγχος, κρίσεις πανικού και φοβίες
• Κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
• Διαταραχές ύπνου
• Διατροφικές δυσκολίες ή διαχείριση βάρους
• Διαχείριση θυμού και διαπροσωπικών συγκρούσεων

Παραδείγματα καταστάσεων όπου η ΓΣΘ μπορεί να βοηθήσει:

• Ένα άτομο που σκέφτεται συνεχώς «Δεν θα τα καταφέρω» και αυτό το μπλοκάρει από το να δοκιμάσει νέες ευκαιρίες.
• Κάποιος που αποφεύγει κοινωνικές καταστάσεις ή δυσκολεύεται στη σύναψη σχέσεων λόγω φόβου απόρριψης ή εγκατάλειψης.
• Ένας άνθρωπος που βιώνει επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού και θέλει να μάθει πώς να τις διαχειρίζεται.
• Ένα άτομο που φοβάται την αρνητική κριτική των άλλων και προσπαθεί να τους ικανοποιεί όλους.